لجستیک چیست؟
لجستیک چیست؟ چه تأثیری در صنعت حمل و نقل دارد و استفاده از آن نشان گر چه خواهد بود؟ اگر این سؤالات برای شما نیز پیش آمده اند، این مقاله می تواند پاسخ مناسبی به شما بدهد.
لجستیک چیست؟
انواع لجستیک
تفاوت لجستیک و زنجیره تامین
عملکردهای لجستیک
لجستیک در ابعاد بزرگتر
لجستیک چیست؟
لجستیک فرآیند برنامه ریزی و اجرای حمل و نقل و ذخیره سازی کارآمد کالاها از نقطه مبدا تا نقطه مصرف است. این کار توسط یک مدیر لجستیک حرفه ای انجام می پذیرد. هدف لجستیک این است که نیازهای مشتری را به موقع و مقرون به صرفه برآورده کند.
در گذشته، لجستیک نقشی حیاتی را در جابجایی پرسنل، تجهیزات و کالاهای نظامی ایفا می کرد؛ اما این واژه امروزه بیشتر در زمینه جابجایی کالاهای تجاری در زنجیره تأمین به کار برده می شود.
بسیاری از شرکت ها در زمینه لجستیک تخصص دارند و این خدمات را به تولیدکنندگان، خرده فروشان و سایر صنایع با نیاز زیاد برای حمل کالا، ارائه می دهند. برخی از این شرکت ها، زیرساخت های کاملی مثل هواپیماهای جت گرفته تا کامیون ها، انبارها و نرم افزار را در اختیار دارند، در حالی که برخی دیگر در یک یا دو قسمت تخصص دارند. FedEx، UPS و DHL ارائه دهندگان لجستیک مشهور هستند.
چرا لجستیک مهم است؟
تحویل به موقع بسته های دست نخورده همیشه در سراسر زنجیره تأمین مهم بوده است، اما در سال های اخیر بسیار مهم تر شده است. تأمین کنندگان، تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و خرده فروشان مجبور شدند فرایندهای لجستیکی خود را برای برآوردن تقاضاهایی مبنی بر تحویل سریع تر و راحت تر انواع مختلف کالا بهبود بخشند.
صنعت لجستیک مجموعه‌ای از فعالیت‌ها را شامل می‌شود که وظیفه جا‌به‌جایی کالاها را در داخل و خارج از کشور انجام میدهد. یکی از محبوب ترین روش ها برای ارسال کالا در دنیا استفاده از خدمات پستی می باشد. نقش پست در بازار لجستیک ایران بسیار پررنگ و تأثیرگذار است. برای دانستن علت این موضوع مقاله زیر را حتما بخوانید:
اهمیت پست در صنعت لجستیک ایران
انواع لجستیک در زنجیره تامین
لجستیک در زنجیره تامین به فرایندها و فعالیت‌های مرتبط با جابجایی، نگهداری و مدیریت مواد و محصولات در طول زنجیره تامین می‌پردازد. در زنجیره تامین، چندین نوع لجستیک وجود دارد که به شرح زیر هستند:
لجستیک تامین (Procurement Logistics):
شامل فرآیندها و فعالیت‌های مربوط به تأمین مواد و قطعات مورد نیاز برای تولید محصولات است. این شامل فرآیندهای خرید، حمل و نگهداری مواد و موارد دیگر مرتبط با تامین کالاها می‌شود.
لجستیک تولید (Production Logistics):
در این نوع لجستیک، فرایندها و فعالیت‌های مربوط به مدیریت جریان مواد و محصولات در داخل فرایندهای تولیدی شامل مواردی مانند برنامه‌ریزی تولید، مدیریت موجودی، کنترل کیفیت و تحویل محصولات به مراحل بعدی تولید را شامل می‌شود.
لجستیک توزیع (Distribution Logistics):
در این نوع لجستیک، مواد و محصولات از مراحل تولید به مصرف کننده نهایی جابجا می‌شوند. فعالیت‌های مربوطه شامل ذخیره سازی، بسته‌بندی، حمل و نقل، توزیع و مدیریت سفارشات میباشد.
لجستیک معکوس (Reverse Logistics):
این نوع لجستیک به مدیریت جریان مواد و محصولات برگشتی از مصرف‌کننده به سمت تولید کننده می‌پردازد. مواد بازیافتی، محصولات معیوب، بازگشت محصولات نامطلوب و عملیات بازیافت در این دسته قرار می‌گیرد.
تفاوت لجستیک و زنجیره تأمین
زنجیره های تأمین جهانی برای تجارت جهانی ضروری هستند و لجستیک زیربنایی در ارسال، دریافت، جابجایی و ذخیره کالا برای این موفقیت مهم است. جای تعجب نیست که اصطلاحات "زنجیره تأمین" و "لجستیک" با هم ترکیب شده و اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. علیرغم اینکه برخی افراد و سازمان ها از این کلمات به جای یکدیگر استفاده می کنند، تفاوت های زیادی بین عملکردها، قابلیت ها، ورودی ها و خروجی های هر یک وجود دارد.
مدیریت لجستیک جزء مهمی از مدیریت زنجیره تأمین (SCM) است. در حالی که این اصطلاحات گاهی به جای یکدیگر استفاده می شوند، لجستیک بر جابجایی محصولات و مواد تا حد ممکن تمرکز می کند. در مقابل، SCM طیف وسیع تری از برنامه ریزی های زنجیره تأمین (SCP)، مانند برنامه ریزی تقاضا و برنامه ریزی فروش و عملیات (S&OP) و اجرای زنجیره تأمین (SCE)، شامل منابع استراتژیک و مدیریت حمل و نقل را در بر می گیرد.
یکی از واضح ترین تمایزها این است که زنجیره های تأمین مسئول تأمین، پردازش و تحویل کلی کالا به مشتری نهایی هستند، در حالی که لجستیک به طور خاص بر جابجایی و ذخیره کالا بین سازمان های مختلف زنجیره تأمین متمرکز است. پس در واقع، لجستیک زیر مجموعه زنجیره تأمین است.
عملکردهای لجستیک
حمل و نقل و انبارداری دو عملکرد اصلی لجستیک هستند.
1. حمل و نقل
مدیریت حمل و نقل بر برنامه ریزی، بهینه سازی و اجرای استفاده از وسایل نقلیه برای جابجایی کالا بین انبارها، مکان های خرده فروشی و مشتریان متمرکز است. حمل و نقل چند حالت دارد و می تواند شامل راه های دریایی، هوایی، راه آهن و جاده ها باشد. جای تعجب نیست که مدیریت حمل و نقل فرایندی پیچیده باشد. برنامه ریزی برای مسیرها و بارهای حمل و نقل، حسابرسی و مدیریت سفارشات از جمله فرایندهای مهم لجستیک هستند. مدیریت حمل و نقل جنبه مهمی از لجستیک است زیرا قیمت، در دسترس بودن و ظرفیت حمل و نقل می تواند بسیار متفاوت باشد و این تفاوت ها در نهایت، بر قیمت محصول و خدمات تأثیرگذار باشد.
شرکت های لجستیک معمولاً از نرم افزار سیستم مدیریت حمل و نقل (TMS) برای کمک به برآوردن نیازهای لجستیک مربوط به حمل و نقل استفاده می کنند.
2. انبارداری
انبارداری یا مدیریت انبار شامل کارکردهایی مانند مدیریت موجودی و ثبت و انجام سفارش می باشد. همچنین شامل مدیریت زیرساخت ها و فرایندهای انبار است. اکثر شرکت ها از نرم افزار سیستم مدیریت انبار (WMS) برای مدیریت جریان و ذخیره کالاها و پیگیری موجودی استفاده می کنند. اکثر فروشندگان نرم افزار برنامه ریزی منابع سازمانی (ERP) ماژول های TMS و WMS و همچنین اجزای تخصصی تری برای مدیریت موجودی و سایر توابع لجستیک ارائه می دهند.
لجستیک در ابعاد بزرگ تر
مدیریت گمرک یا مدیریت تجارت جهانی اغلب بخشی از لجستیک تلقی می شود؛ زیرا مدارک مربوط به رعایت مقررات دولتی اغلب باید در جایی که کالا از مرزهای ملی عبور می کند یا وارد بنادر حمل و نقل می شود، پردازش شوند.
هوش مصنوعی (AI) و فناوری خودروهای بدون راننده نقش مهمی در نحوه عملکرد لجستیک در آینده ایفا خواهند کرد. برخی از ارائه دهندگان تدارکات از هوش مصنوعی برای ردیابی بهتر بسته ها و پیش بینی مشکلات مربوط به حمل و نقل در زنجیره تأمین استفاده می کنند. در همین حال، وسایل نقلیه خودران، مانند لیفتراک بدون راننده، کامیون های تحویل و هواپیماهای بدون سرنشین، به احتمال زیاد در انبارها و فرایند مدیریت انبارداری رایج می شوند.
شرکت ارسال پستی آنلاین اسپید، یکی از شرکت های ارائه دهنده خدمات لجستیک در تهران می باشد. این شرکت علاوه بر خدمات لجستیک، خدمات دیگری مانند ارسال بار در تهران، ارسال بسته های پستی، ارسال بسته های تجمیعی و سریع ترین راه های ارسال کالا را ارائه میدهد.
